Co to jest kaliber broni?
Kaliber broni to wewnętrzna średnica lufy wyrażona najczęściej w milimetrach lub calach. Określa on rozmiar pocisku, który może być wystrzelony z danej broni. Warto jednak pamiętać, że oznaczenie kalibru nie zawsze dokładnie odpowiada rzeczywistej średnicy pocisku.
Kalibry mogą być oznaczane na kilka sposobów:
- System metryczny - np. 9 mm, gdzie liczba oznacza średnicę pocisku w milimetrach
- System calowy - np. .45 (0,45 cala), gdzie liczba oznacza średnicę w calach
- Oznaczenia mieszane - np. 7,62×39 mm, gdzie pierwsza liczba to średnica pocisku, a druga długość łuski
Dodatkowo, kalibry często mają przydomki lub oznaczenia wskazujące na ich przeznaczenie, pochodzenie lub producenta, np. 9 mm Parabellum, .308 Winchester czy 5,56 NATO.
Najpopularniejsze kalibry na świecie:
- 9 mm Parabellum (9×19 mm) - najpopularniejszy pistoletowy nabój na świecie
- 5,56×45 mm NATO - standardowy nabój karabinowy NATO
- .22 LR - powszechny nabój małokalibrowy
- 7,62×39 mm - stosowany w karabinach AK
- .45 ACP - amerykański pistoletowy nabój dużego kalibru
Jaki kaliber broni myśliwskiej?
Myślistwo wymaga doboru odpowiedniego kalibru w zależności od rodzaju polowania i wielkości zwierzyny. Zbyt mały kaliber może nie zapewnić humanitarnego strzału, a zbyt duży może niepotrzebnie uszkodzić tuszę.
Polowania na drobną zwierzynę (ptactwo, zające):
- .22 LR - dla najmniejszej zwierzyny, na krótkie dystanse
- 20 i 12 gauge - najpopularniejsze kalibry strzelb myśliwskich
- 5,6×50 mm R (.22 Hornet) - dobry do polowań na drapieżniki
Polowania na średnią zwierzynę (dziki, sarny):
- 7×57 mm Mauser - umiarkowany odrzut, dobra celność
- 7×64 mm Brenneke - popularny w Europie Środkowej
- 6,5×55 mm Swedish Mauser - doskonała balistyka, umiarkowany odrzut
- .308 Winchester (7,62×51 mm NATO) - wszechstronny i popularny
Polowania na dużą zwierzynę (łosie, niedźwiedzie):
- 9,3×62 mm - klasyczny europejski kaliber do polowań na dużą zwierzynę
- .30-06 Springfield - legendarny amerykański kaliber o dużej wszechstronności
- 8×57 IS Mauser - tradycyjny europejski kaliber o dobrej sile obalającej
- .375 H&H Magnum - wszechstronny kaliber na grubą zwierzynę
Jaki kaliber broni sportowej?
Strzelectwo sportowe obejmuje wiele konkurencji, każda z własnymi wymaganiami dotyczącymi kalibru. Oto najczęściej stosowane kalibry w poszczególnych dyscyplinach:
Strzelectwo pistoletowe:
- .22 LR - standardowy nabój w konkurencjach pistoletu sportowego
- 9 mm Parabellum - popularny w konkurencjach IPSC i dynamicznych
- .38 Special - często używany w strzelaniu precyzyjnym z rewolweru
- .32 S&W Long - używany w niektórych konkurencjach pistoletu centralnego zapłonu
Strzelectwo karabinowe:
- .22 LR - podstawowy kaliber w strzelaniu małokalibrowym
- 6 mm BR Norma - popularny w strzelaniu benchrest
- 6,5 mm Creedmoor - coraz bardziej popularny w strzelaniu długodystansowym
- .308 Winchester - standardowy kaliber w konkurencjach F-Class i dalekiego zasięgu
Strzelanie do rzutków:
- 12 gauge - najpopularniejszy kaliber w konkurencjach Trap, Skeet i Sporting
- 20 gauge - lżejsza alternatywa, preferowana przez niektórych strzelców
- 28 gauge i .410 bore - używane w specjalistycznych konkurencjach i przez zaawansowanych strzelców
Jaki kaliber broni ochrony osobistej?
Wybór kalibru broni do ochrony osobistej zależy od wielu czynników: skuteczności zatrzymującej, penetracji, odrzutu, pojemności magazynka oraz łatwości noszenia broni. Oto najpopularniejsze kalibry wykorzystywane w broni do samoobrony:
Broń krótka (pistolety i rewolwery):
- 9 mm Parabellum - doskonały kompromis między siłą zatrzymującą, pojemnością magazynka i odrzutem
- .380 ACP (9×17 mm) - popularny w kompaktowych pistoletach, mniejszy odrzut niż 9 mm
- .38 Special - tradycyjny nabój rewolwerowy, umiarkowana skuteczność zatrzymująca
- .357 Magnum - potężniejsza wersja .38 Special, większa skuteczność zatrzymująca
- .45 ACP - duży kaliber o dobrej sile obalającej, mniejsza pojemność magazynka
- .40 S&W - próba kompromisu między siłą zatrzymującą .45 ACP a pojemnością magazynka 9 mm
Broń długa (karabiny i strzelby):
- 12 gauge - standardowy kaliber strzelb używanych do obrony domu
- 5,56×45 mm NATO - popularny kaliber karabinów typu AR-15
- .223 Remington - cywilny odpowiednik 5,56 mm NATO
- 9 mm Parabellum - używany w karabinkach samopowtarzalnych
Czynniki do rozważenia przy wyborze kalibru do samoobrony:
- Skuteczność zatrzymująca - zdolność do neutralizacji zagrożenia
- Przebijalność - ryzyko przebicia celu i trafienia przypadkowych osób
- Odrzut i opanowanie broni - wpływ na szybkość oddania kolejnych strzałów
- Dostępność i cena amunicji - możliwość regularnego treningu
- Pojemność magazynka - liczba dostępnych nabojów przed przeładowaniem
Podsumowanie
Wybór odpowiedniego kalibru broni palnej zależy przede wszystkim od celu, do jakiego będzie ona używana. Myśliwi wybierają kalibry dostosowane do wielkości zwierzyny, strzelcy sportowi kierują się regulaminami konkurencji, a osoby poszukujące broni ochrony osobistej muszą znaleźć kompromis między skutecznością a praktycznością.
Po więcej poradników i artykułów zapraszamy do innych naszych wpisów: